آیا دلار دو نرخی می شود؟

(این یادداشت در سایت رستاک منتشر شده است)

همیشه در بازار تفاوت ناچیزی بین قیمت رسمی و نرخ صرافیها وجود داشته است. اما این روزها بنظر می رسد که این تفاوت در حال افزایش است. در حالیکه نرخ رسمی به ۱۰۵۲ تومان رسیده است گویا نرخ در بازار آزاد ۱۱۰۰ تومان است. از طرفی در خبرها هست که هنوز حجم تقاضا برای دلار کاهش پیدا نکرده است. برای مقابله با سفته بازی در بازار بانک مرکزی به شیوه قدیمی و البته شکست خورده سهمیه بندی روی آورده است و اعلام کرده است، هر فرد با ارائه کارت ملی تنها می‌تواند یک بار آنهم فقط مبلغ 2هزار دلار از صرافی بانک‌ها خریداری کند. حالا اگر شما مسافر باشید و ۵ هزار دلار بخواهید برای سه هزار دلار باقیمانده سراغ صرافیها خواهد رفت. و در نتیجه دور معیوب تحریک تقاضا تکرار خواهد شد.

البته صرافان می گویند که بانک مرکزی باید به تزریق دلار ادامه دهد و تقاضا برای آن همچنان وجود دارد. اما ادامه این تزریق در شرایط فعلی کمکی به کاهش صفها نمی کند. نباید ماجرای دلاری سیصدتومانی زمان مرحوم نوربخش را فراموش کرد. تزریق دلار برای ابد ممکن نیست و جنگیدن با افزایش قیمت تنها باعث می شود تا مردم بیشتر از افزایش بیش از حد آن مطمئن شوند. حال آنکه هر کسی که مبانی اقتصاد کلان را خوانده باشد با یک نگاه به بازار ایران می فهمد که قیمت دلار ارزانتر از آن چیزیست که باید باشد.  در نتیجه خریدن آن الان به صرفه است و باعث افزایش سرمایه و کسب سود می شود.

مانند دفعات پیش در این جنگ با مکانیسم  بازار  پیروزی بانک مرکزی مقدر نیست. اما بانک می تواند از دستاورد به مراتب مهمتری دفاع کند و آن دلار تک نرخیست. بر خلاف چیزی که بسیاری فکر می کنند دستاورد مهم دولتهای گذشته در نگه داشتن قیمت دلار در ۹۵۰ تومان نبوده است، بلکه دستاورد اصلی ایشان تک نرخی نگه داشتن آن بوده است.

در روزهایی که در پیش است اگر راه برای دلار دو نرخی باز شود سودی نه برای بازاریان خواهد داشت و نه برای کشور. تنها فرصت جدیدی برای رانت خواری و سفته بازی ایجاد می شود که مشابه آنرا در سالهای دهه شصت دیده بودیم. مواظب باشیم به بهانه یک قیمت بازار را نابود نکنیم.