روز چهارشنبه در دوره رهبری شهری کلاسی که در آن شرکت می کنم سمینار آشنایی با نژاد و تبعیض نژادی را داشتم. در این کلاس ۴۵ درصد سفیدپوست اروپایی الاصل و ۵۵ درصد اقلیتهای مختلف شرکت می کنند. من و لوما دو مهاجر خاورمیانه ای نسل اول هستیم که در این کلاس شرکت می کنیم. او از عراق است و من از ایران. برای هر دوی ما تعریف هویت نژادی بر اساس رنگ پوست کار دشواریست. جالب است که هر دوی ما طبق تعریف رسمی سفید پوست هستیم ولی تجربه زندگیمان در آمریکا شباهتی به تجربه سفیدپوستان اروپایی الاصل ندارد.
هویت نژادی به مفهوم رنگ پوست یکی از آن چیزهاییست که تجربه زندگی در جوامع مختلف آنرا تعریف می کند. تجربه زندگی و بزرگ شدن در ایران هیچوقت باعث نشد که برایم رنگ پوست مفهوم نژادی داشته باشد. قطعا در جامعه برخوردهای قومی و تبعیض قومی صورت می گرفت و می گیرد ولی رنگ پوست در ایران همان مفهومی را ندارد که در ایالات متحده دارد. برای همین تجربه هویت نژادی در ایالات متحده برایم بعنوان یک مهاجر همیشه سردرگم کننده بوده است. در نقشه نژادی این کشور من مهاجر کجا قرار می گیرم؟ آیا سفیدم؟ یا رنگین پوست؟ یا آسیایی؟
فکر می کنم خیلی از ایرانیها و خیلی از مردمی که از خاورمیانه به آمریکای شمالی مهاجرت می کنند برای اولین بار با چالش تعریف نژادی هویت خود مواجه می شوند. طبق تعریف جداول برابری فرصتهای شغلی که از افراد می خواهند نژاد خود را انتخاب کنند٬ فرد یا افرادی که ریشه در خاورمیانه دارند سفیدپوست حساب می شوند. ولی خیلیها از این مهاجران هرگز احساس نمی کنند سفید هستند. بویژه وقتی مسلمان هستند یک درجه دیگر به هویتشان اضافه می شود که بیشتر موجب تضعیف موقعیت اجتماعیشان است تا تحکیم آن. در کلاس درباره ریشه های قدرت در آمریکا صحبت می کردیم و آدمها تجربه خود را از تبعیض می گفتند. یک نکته جالب این بود که آدمهایی که مثل من خارج از آمریکا بزرگ شده بودند٬ با تعریف آمریکایی نژاد بعد از زندگی در آمریکا آشنا شده اند و هنوز با آن چالش دارند.
دو نفر از همکلاسیها در آمریکا از پدر و مادر لاتین تبار به دنیا آمده بودند. یکی فرزند یک نظامی آمریکایی بود که از کلمبیا به آمریکا مهاجرت کرده بود و دوران خدمتش را در اروپا گذرانده بود. تعریف می کرد که برای اولین بار در ۲۱ سالگی یک زن سفیدپوست به او گفته است «مکزیکی کثافت گمشو!» و او گفته بود «ولی پدر من کلمبیاییست!». دیگری پدری ایرلندی تبار و مادری مکزیکی داشت. داستانهای به اینجا ختم نمی شدند. بیانکا ٬ وکیلی که در دفتر دادستان ایالتی کار می کند٫ گفت در مدرسه به او گفته بوده اند بهتر است کلاسهای آرایشگری بردارد چون دخترهای خیره سر مکزیکی به دانشگاه نمی روند. او خانواده اش هشت نسل است که در تگزاس زندگی می کنند و قبل از استقلال تگزاس از مکزیک در آن گله داری می کردند و زمینهایشان را پس از الحاق تگزاس به آمریکا از دست داده اند. اما تجربه زندگی هیچکدام از اقلیتهای نژادی مانند تجربه سیاهپوستان نیست. در شهر آستین سیاهپوستان٬ یا آفریقایی تباران٬ هشت درصد جمعیت شهر هستند ولی چهل درصد افراد بیخانمان در شهر سیاهپوست هستند. ایشان ۵ برابر بیشتر از بقیه زندانی می شوند و در مدارس احتمال اخراجشان یا فرستاده شدنشان به دارالتادیب ۴ برابر بقیه است.
نژاد در آمریکا همه جا به حساب می آید. آمار نشان می دهد که سهم اقلیتها از وامهای مسکن٬ اعتبارات بانکی برای شروع کسب و کار خود و مزایای دیگر کمتر از بقیه است. مواردی که دولتهای محلی یا دولت فدرال سعی کرده اند فرصتهای برابر ایجاد کنند٬ هنوز در برابر نابرابری موجود کوچک به نظر می رسند. اینجاست که فقط قوانین مطرح نیستند بلکه کارکرد اجتماعی و باورها به حساب می آیند. کلاس درباره تفاوتهای فرهنگی هم صحبت می کرد. مثلا اینکه فرهنگ سفید غالب در آمریکا صحبت درباره مسائل خصوصی در محیط کار را بر نمی تابد یا فقط به کمی سازی اهداف علاقه دارد و یا اینکه بلافاصله می خواهد مشکل را برطرف کند بدون آنکه درباره اش تحقیق کند. یک بخشهایی از کلاس خوب سوال برانگیز بود. همه فرهنگها برای تلاش ارزش قائل هستند و هنوز نمی فهمم چرا مدرس پرکاری و تلاش را یک ویژگی مرد سفیدپوست پروتستان در نظر می گرفت. شاید درباره بعضی تفاوتها و ریشه فرهنگیشان اغراق شده بود٬ ولی شکی نیست که نژاد در تعریف آینده یک شهروند در آمریکا مهم است. چالش آدمهایی مثل من٬ لوما و کارلوس این است که در این نقشه نژادی کجا قرار می گیریم؟ انگار ما اقلیتهای غیررسمی هستیم که رسما جز اکثریت سفیدپوستیم بدون آنکه کسی ما را سفیدپوست بداند. روز جالبی بود٬ بیشتر درباره اش می نویسم.
سر خیابان فرصت 
نظر شما در مورد این نوشته چیست؟