معرفی کتاب: چهره های اصفهان

عنوان: چهره های اصفهان، سیر تحول عکاسی پرتره نگار در اصفهان 

نویسنده و گردآورنده:پریسا دمندان

تعداد صفحات: 280

تیراژ: 600 (ششصد جلد)

ناشر:موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر

سال نشر: 1390

بیش از یکصدسال از ورود اولین دوربین عکاسی به ایران می گذرد و هنوز برای بسیاری از ما هنر عکاسی هنری نو و نماینده مدرنیته است و شاید به همین دلیل چندان درباره تاریخچه آن نمی پرسیم. یکی از کارهای بسیار خوب و ستودنی سالهای اخیر روی آوردن نسلی از هنرمندان به پژوهش درباره هنر و تحول هنر در ایران است. پریسا دمندان از جمله این پژوهشگران است.  این ‎ ‎فارغ‌التحصیل رشته عکاسی از دانشگاه تهران عکاس و پژوهشگر تاریخ عکاسی است. او از سال 1370 کار بر روی تاریخ عکاسی را در شهر اصفهان شروع کرده است و بیش از ده سال در حال جمع آوری نمونه ها، عکسها و نگاتیوهای فراموش شده بوده است. در این پژوهشها او موفق شده است که بزرگترین مجموعه عکاسی پرتره را از نگارخانه ها و عکاسیهای اصفهان گردآوری کند. «چهره های اصفهان» محصول این تلاشهاست. این کتاب مجموعه ای از پرتره های تهیه شده در یکصد سال گذشته را به خواننده عرضه می کند که بینظیر هستند.

 قدیمی ترین عکسها  تصاویریست که از  دوران ناصری و حکومت ظل السلطان بر اصفهان به یادگار مانده است. این تصاویر برخلاف کتابهای تاریخ تنها شامل رجال و درباریان و اشرافزادگان شهر نمی گردند بلکه شامل تصاویر افراد عادی، سربازان، پزشکان، محکومان، خدمه و رعایای نیز می باشند. خانم دمندان این فردگرایی پرتره نگاری را به رسمیت می شناسند و  تصاویر فردی را به گروه های مختلف تقسیم کرده اند. از آن جمله تصاویر صاحبان حرف، نظامیان، کودکان، ازدواج، اصناف و گروههای مختلف اجتماعی در فصلهای مربوط بخود عرضه شده اند و نویسنده یادداشتهایی را هم درباره تحولات پرتره نگاری درباره موضوع  عکسها  هم ضمیمه کرده است. در سیر تحول عکاسی در اصفهان می توان ردپای رویدادهای سیاسی را نیز دید. از عکسی که از جمع مشروطه خواهان گرفته شده است تا عکسهای راهپیماییها بر علیه شرکت نفت جنوب می توان روند زندگی فردی را در یک جامعه پرتکاپو مشاهده کرد.

برخی عکسها با وجود آنکه موضوع ساده ای دارند از آنچنان زیبایی ساده و بینقصی برخوردارند که بیننده می تواند با دیدن آنها زندگی در آن ایام را مجسم کند.  زیبایی کتاب هم در همین بی آلایشیست.  چهره های اصفهان یک اثر هنریست بدون آنکه در آن از گزافه گوییهای معمول اثری باشد. و شاید به همین خاطر است که توانسته است همه جانبه باشد. کتاب یک مطالعه همه جانبه از ابعاد مختلف تحول عکاسی دراصفهان است،  و یادداشتهای نویسنده  موضوعات مختلفی را از مطالعه تاریخچه عکاسخانه ها تا بررسی ژستها و تکنیکهای مختلف در بر می گیرند. این ویژگیهای پژوهشی، زیبایی عکسها و صراحت پرتره ها در بیان داستان مردمان سالهای دور کتاب چهره های اصفهان را به کتابی تبدیل می کند که داشتنش برای تاریخدوستان ضروریست. فقط باعث تاسف است که از این کتاب کم نظیر تنها ششصد نسخه منتشر شده است.