با دوستی در کافه ای در غربت نشسته ام. از دانشگاههایمان حرف می زنیم و قهوه می خوریم. دوستم در دانشگاهی در شهر غریب دارد دکترای مهندسی می خواند و من مشغول تدریس هستم. او از پلی تکنیک می آید و من از شریف ناگهان می گوید: «دانشگاه شریف که بزرگترین خیانت را به کشور می کند.» چرا؟ «چون همه فارغ التحصیلانش به خارج می آیند.» با لبخند مودبانه ای به دوستم یادآوری می کنم که بچه های فنی و پلی تکنیک هم به خارجه می روند. می گوید:» نه به اندازه شریف!»
چقدر می شود درباره این چند جمله بحث کرد و ما چقدر بحث کردیم. دوستم از منابعی می گفت که صرف تربیت دانشجو می شود و من از بازدهی بالاتر این دانشجویان در دانشگاههای بهتر و استانداردهای دوگانه مخاطبم که خود همان کاری را می کرد که عده ای از بچه های شریف کرده اند و می کنند: برای ادامه تحصیل به خارج از کشور می روند. با اینحال لپ کلام در دوگانه بودن استانداردها و پیشداوری نیست. اصل مطلب و ریشه واقعی این حرفها در نگاهیست که جهانی نیست.
برای ارائه مقاله ای به کنفرانسی در شیکاگو رفته ام. MEA کنفرانس منطقه ای خوبیست با شهرت بین المللی. خیلی معمولا چند هزار نفری شرکت کننده و دویست نفری ارائه کننده دارد. نگاهی به لیست ارائه کننده ها می اندازم خوب تعدادی آمریکایی، گروه نسبت بزرگی هندی، چینی و پاکستانی، تعداد قابل توجهی اسمهای اسپانیایی، چند نفری از دانشگاههای اروپا و آمریکای جنوبی و ترکیه، حداقل یک دوجین اسم ترکی و چند دوجین اسمهای روسی و اروپای شرقی، ایرانی شاید پنج یا شش نفر. این ترکیب جمعیتی تقریبا همه جا برقرار است شاید اگر کنفرانس بزرگتر باشد، تعداد هم بیشتر شود ولی سهم ما همچنان اندک است.
در سازمانهای جهانی و آژانسهای بین المللی سهم ایران از نیروی شاغل همچنان اندک است. دوست دیگری که در بانک جهانی شاغل بوده است، می گفت: پروژه های هند پاکستان یا بنگلادش هرگز پول کم نمی آورند و یا لغو نمی شوند، در حالیکه پروژه های ایران به مویی بندند. گرچه نوع وضعیت سیاسی بی تاثیر نیست ولی تعداد زیاد کارشناسان هندی و پاکستانی هم در این سازمانها به این کشورها کمک می کند. قطعا دوستم کمی مبالغه می کرد ولی حرفش دور از حقیقت نیست. کارشناسان ایرانی توسعه بین الملل و فعال در این سازمانها کمند.
در دنیای امروز زیرساختهای ارتباطات نه کابلهای فیبرنوری و نه آنتنهای ماهواره ای بلکه انسانها هستند. انسانهایی که در صحنه جهانی نماینده کشورشان و فرهنگشان هستند و مستقل از باورهای سیاسی خود گوشه چشمی هم به منافع ملی سرزمین خود دارند. ایشان بر تصمیماتی که ساختارها را تعیین می کنند تاثیر می گذارند و بستر گسترش مبادلات و معاملات می گردند. آیا نباید به دانشگاههای ممتاز کشورمان تبریک بگوئیم که در دنیایی که قطعا دوستانه به ما نگاه نمی کند، این زیرساختها را گسترش داده اند؟ و حضور جهانی ایران را گسترش داده اند؟ در نگاهی جهانی این خدمت بزرگیست شایسته تقدیر، اما افسوس که نگاهها جهانی نیست.
سر خیابان فرصت 
بیان دیدگاه