سال 2009 و سالی که گذشت…

دیشب سال 2008 به پایان رسید و سال 2009 آغاز شد. ارسال تبریک سال نو با SMS سنتی فراگیر شده است و بسیاری از این طریق سال نو را تبریک گفتند. پیام یکی از دوستان جالب بود: «سال 2009 مبارک، امیدوارم سال 2008 هرگز تکرار نشود!» 

. در تاریخ سالهایی هستند که به یاد می مانند و سال 2008 یکی از این سالهاست. سقوط بازارهای مالی و بحران اقتصادی بین  المللی سال 2008 را سالی بیاد ماندنی کردند.  گرچه می توان استدلال کرد که رکود اقتصادی در واقع از پایان سال 2007 آغاز شده بود، ولی اوج بحران وامهای مسکن و تسری آن به سایر بخشهای اقتصاد سال 2008 را مبدا تحلیلهای حوادث کلان اقتصادی اخیر می نماید.

بدون این بحران هم سال 2008 سالی به یاد ماندنی بود. بهای نفت از مرز یکصد دلار در هر بشکه  گذشت و تا 147 دلار در هر بشکه افزایش یافت. برای بسیاری از کشورهای صادر کننده نفت این تحقق یک رویای قدیمی و برای بسیاری از اقتصاددانان این کشورها تکرار یک کابوس بود. در حالیکه بسیاری بر این باور بودند که این یک جهش ناگهانیست و تقاضای جهانی به زودی خود را با آن تطبیق خواهد داد کم نبودند کسانیکه در هر دو سوی اقیانوسها بر این باور بودند که پارادیم بازار نفت برای همیشه تغییر کرده است. سقوط قیمت نفت به کمتر از چهل دلار در هر بشکه محاسبات بسیاری را بر هم زد. 

بحران اقتصادی و نوسانات بازار نفت  بحثهای اقتصادی گسترده ای را در داخل کشور باعث شد. بسیاری در سقوط بازارهای سرمایه شکست اقتصاد سرمایه داری و بازار آزاد را دیدند و به نوعی به تکرار بحثهای دهه های هفتاد و شصت میلادی پرداختند. برخی دیگر  نوسانات بازار نفت را تکرار تجربه دهه پنجاه شمسی دانستند.  در مقایسه با دهه های گذشته این بار اقتصاددانان و تحلیلگران در بیان نظرات خود موفقتر بودند. در دنیای رسانه ای بسیاری به ارائه تحلیل و برداشتهای خود از این رویدادها پرداختند و نشان دادند که بحث علمی درباره اقتصاد دیگر در ایران  مهجور نیست.  

با اینحال شکی نیست که سال 2009 به نوعی سال احیای مجدد بحثهای نوکنزینی و نوکلاسیک در اقتصاد  خواهد بود و از هر دو طرف می توان شاهد ارائه تحقیقات و نتایج جالبی بود که باعث غنای علمی و افزایش دانش اقتصادی خواهد شد.

در پایان سال 2008 حوادث این سال بر سال جدید میلادی سایه می افکنند: حوادث جانگداز غزه، آغاز بکار دولتی جدید در واشنگتن، ادامه بحران اقتصادی، آینده بازار کار و نوسانات بازار انرژی و نگرانی های محیط زیستی … سال 2009 سال چالشهای جدید است ولی شاید سال ارائه راه حلهای جدید هم باشد.